4 bin yıllık iskelet gizemi çözdü! Kadınlar böyle yük taşıyormuş…
Barcelona Özerk Üniversitesi’nden biyoarkeoloji uzmanı Jared Carballo-Pérez ve grubu, Nil Nehri’nin üçüncü şelale bölgesinde yer alan Abu Fatima isimli mezarlıkta gömülü 30 kişinin iskeletini inceledi. Bu bireylerden 14’ü bayan, 16’sı erkekti. Bilhassa bir bayana ilişkin iskelette alın ve boyun bölgesinde tespit edilen yıpranma izleri, Bronz Çağı’nda alın kayışıyla yük taşımanın yaygın olduğunu gösterdi.
Kazılarda en dikkat cazibeli buluntu, 50 yaşlarında ölen seçkin bir bayanın mezarı oldu. Bayanın iskeletinde, bu kayışların uzun vadeli kullanımıyla oluşan boyun omurlarında ve kafatasında besbelli aşınmalar vardı.
Bu bayan, bir devekuşu tüyünden yelpaze ve deri yastık üzere lüks eşyalarla birlikte gömülmüştü. Araştırmacılara nazaran bu objeler, onun topluluk içindeki yüksek statüsüne işaret ediyor. Lakin toplumsal pozisyonuna karşın başıyla ağır yük taşımak zorunda kalmış olması, periyodun toplumsal yapısı hakkında da çarpıcı sorular gündeme getiriyor.
İzotop tahlilleri, seçkin bayanın büyük ihtimalle bölge dışından geldiğini, muhtemelen Nil’in ikinci şelale bölgesinden olduğunu ortaya koyuyor. Bu da onun Nubia Krallığı hudutları içinde fakat farklı bir topluluktan geldiğini düşündürüyor.
Araştırmacılar, birebir periyoda ilişkin Mısır sanatında tasvir edilen Nubyalı bayan figürlerini de inceledi. 18. Hanedanlık’a ilişkin Teb mezarlarında, başlarına kayış bağlanmış halde çocuk taşıyan bayan figürlerine rastlandı.
Mezarlık, Nubia Krallığı’nın başşehri olan Kerma’ya yalnızca 10 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Kerma periyodun değerli kentlerinden biriydi ve depo yapıları, dini alanlar, fırınlar, bira üretim yerleri ve savunma duvarları üzere kentleşmiş özellikler taşıyordu.
Bu tip kayışlarla yük taşıma geleneği bugün hâlâ birtakım kırsal bölgelerde yaşıyor. Afrika, Asya ve Latin Amerika’da bu prosedürle yük taşımaya devam ediliyor. Bu çeşit kayışlar, tarih boyunca farklı kültürlerde yük taşımak gayesiyle kullanılmıştır. Bilhassa Latin Amerika’da “mecapal” olarak bilinir ve ağır yüklerin taşınmasında yaygın olarak kullanılır.
