Tüm bildiklerimizi yerle bir eden yumurta fosili
Antarktika’da yapılan beklenmedik bir keşif, bilim dünyasında büyük bir sarsıntıya yol açabilir. Yeni keşfedilen yumuşak kabuklu ve büyük olasılıkla bir mosasaur’a ilişkin olduğu düşünülen devasa bir yumurta fosili, bu güçlü deniz sürüngenlerinin üreme biçimlerini bugüne kadar hayal bile edemediğimizi ortaya koyuyor.
2011 yılında gün yüzüne çıkarılan yumurta, yıllar boyunca Şili Ulusal Tabiat Tarihi Müzesi’nde depoda bekledi. Araştırmacılar birinci başta bu antik kalıntının ne olduğunu anlayamamıştı; lakin yapısı epey barizdi. Bir çalışmaya nazaran, yumurta yaklaşık 66 milyon yaşında. Yani dinozorların kitlesel yok oluşunun başladığı periyoda denk geliyor.
Yumurta, 28 cm uzunluğunda ve 18 cm genişliğinde; kısmen sönmüş bir futbol topunu andırıyor. Bilinen sert kabuklu dinozor yumurtalarının tersine, bu örnekte sert dış kabuğa dair hiçbir iz yok. Teksas Üniversitesi’nden bir takım tarafından detaylı formda incelendiğinde, yumurtanın içinde birden fazla zar katmanı olduğu tespit edildi.
Araştırma grubu, 259 çağdaş sürüngen tipi ortasında yumurta ve beden büyüklüğü bağlantısını tahlil ederek, bu yumurtayı bırakan canlının kuyruğu hariç yaklaşık 7 metre uzunluğunda olduğunu varsayım etti. Yaşı ve boyutu göz önünde bulundurulduğunda, en mümkün aday, tarih öncesi denizleri kasıp kavuran lakin dinozorlarla akraba olmayan bir deniz sürüngeni olan mosasaur.
Mosasaur nedir bilmeyenler için küçük bir hatırlatma yapalım, bu yaratık 60 milyon yıl evvel, denizlerde yaşayan, köpekbalığı ile timsah ortasında bir canavardı.
Mosasaur’ların sırrını çözmeye bir adım daha yaklaştık
Bu keşiften evvel, birçok paleontolog mosasaur’ların çağdaş deniz yılanları yahut kimi köpekbalığı tipleri üzere canlı doğum yaptığını düşünüyordu. Büsbütün suda yaşayan bu canlıların, yumurtlamak için karaya dönmeyeceği varsayılıyordu. Bu, onların deniz ömrüne büsbütün adapte olmuş ve embriyolarını bedenlerinde geliştirebilen canlılar olarak tanımlanmasına yol açtı.
Ancak bu yeni fosil, bu teoriyi çöpe atıyor. Yumuşak kabuklu yapısı, mosasaur’ların yumurtalarını direkt suya bırakarak, neredeyse anında çatlamalarını sağladıkları ihtimalini gündeme getiriyor. Bir öbür mümkünlük da, bu canlıların yumurtalarını kıyıya yakın, korunaklı koylara bırakmış olmaları. Bu görüşü destekleyen bir öbür bulgu ise, tıpkı bölgede bulunan fosilleşmiş mosasaur bebekleri – yani, bu alanın bir çeşit tarih öncesi “deniz doğumhanesi” olabileceğini düşündürüyor.
Eğer bu yumurtanın hakikaten bir mosasaur’a ilişkin olduğu daha fazla delille desteklenirse, bilim insanlarının deniz sürüngenlerinin evrimsel soy ağaçlarını yine çizmesi gerekebilir.
