19 Mayıs’ta Türkiye manzaraları: Gençliğin umudu tükeniyor! İşsizlik krizi ve gelecek kaygısı zirvede
Türkiye’de genç işsizliği ve istihdamı konusunda en son datalar, gençlerin istihdam piyasasında yaşadığı zorlukların giderek derinleştiğini gösteriyor.
2025’in birinci çeyreğinde açıklanan datalara nazaran, ülkede genel işsizlik oranı yüzde 8,2 iken, 15-24 yaş ortası gençlerde bu oran yüzde 15’e ulaştı. Fakat uzmanlar, resmi sayıların genç işsizliğinin gerçek boyutunu tam olarak yansıtmadığı konusunda hemfikir.
DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) TÜİK bilgilerinden yaptığı hesaplamalara nazaran, geniş tarifli genç işsizliği çok daha vahim bir tabloyu ortaya koyuyor. 2025’in birinci çeyreğinde ortalama geniş tarifli işsizlik oranı yüzde 28,5 iken, 15-24 yaş ortası gençlerde bu oran yüzde 37,5’e yükseldi.
Prof. Dr. Aziz Çelik, Birgün gazetesinde gençlerin durumunu ele aldığı tahlilinde, “AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana geniş tarifli genç işsizliği 11,4 puan artarak yüzde 26’dan yüzde 37,5’e yükseldi. AKP devrinde gençler daha fazla oranda iş bulma ümidini kaybettiler ve iş aramaktan vazgeçtiler” değerlendirmesinde bulundu.
GENÇ BAYANLARIN DURUMU DAHA KRİTİK
Verilere nazaran genç bayanlarda işsizlik oranları erkeklere nazaran çok daha yüksek düzeylerde seyrediyor. 2025’in birinci çeyreğinde 15-24 yaş ortası erkeklerde dar tarifli işsizlik yüzde 11,2 ve geniş tarifli işsizlik yüzde 32 olarak hesaplanırken, genç bayanlarda ise dar tarifli işsizlik yüzde 22,1, geniş tarifli işsizlik ise yüzde 46,9 olarak belirlendi.
TÜRKİYE, AVRUPA’DA “EV GENÇLERİ” ORANINDA BİRİNCİ
Gençlerin işgücü piyasalarındaki durumunu gösteren bir öteki kıymetli gösterge ise ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin (NEET) oranı. Eurostat bilgilerine nazaran Türkiye, yüzde 26,4 ile Avrupa’da en yüksek NEET oranına sahip ülke pozisyonunda. Bu oran, AB üyesi ülkelerin ortalamasının (yüzde 11) 2,4 katı.
ÜNİVERSİTE MEZUNLARININ DRAMI
Rapora nazaran, 2024 yılında 3 milyon 133 bin dar tarifli işsiz içinde yükseköğretim mezunlarının sayısı 966 bin olarak kaydedildi. Bu sayı, toplam işsizlerin yüzde 31’inin üniversite mezunu olduğunu gösteriyor.
ASGARİ FİYATLI ÜNİVERSİTE MEZUNLARI
Üni-Veri 2024 sonuçlarına nazaran, üniversite mezunlarının değerli bir kısmının işe giriş fiyatları minimum fiyat (22 bin 205 lira) ile 30 bin lira ortasında değişiyor. Kimi kısımlarda bu civarda fiyatlarla işe girenlerin oranı yüzde 70’e yaklaşıyor.
PROTESTOLARIN GERİSİNDEKİ GERÇEKLER
Gençlerin bir yandan işsizliğin pençesindeyken, başka yandan iş bulabilenlerin ise eğitimleriyle uyumsuz işlerde ve düşük fiyatlarla çalışmak zorunda kalması, genç yoksulluğunun artmasına neden oluyor.
Uzmanlar, son günlerde üniversite gençliğinin artan protestolarının altında bu toplumsal gerçeklerin yattığına dikkat çekiyor. Gençlerin maruz kaldığı bu durum, onlar için geleceksizlik, güvencesizlik ve adaletsizlik manasına geliyor.
