ABD ve Rusya arasında, savaşın temelleri atılıyor

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun açıklamasına nazaran Lider Donald Trump, Rusya ile Ukrayna ortasında barış görüşmelrinde birkaç gün içinde bir ilerleme görmediği takdirde teşebbüslerini sonlandıracak.

Bu esnada ABD, teknoloji bölümü için kritik ehemmiyet taşıyan az toprak elemenleri madenleri için Ukrayna’yla yapılacak mutabakatın son etaplarına geliyor.

Trump idaresi, kelamını tekraren verdiği Rusya ve Ukrayna ortasındaki barış muahedesini sağlayamazken, Ukrayna’da tüm endüstrisi için kritik olan az toprak elementlerini çıkartan madenlerin işletilmesi için hazırlıklara başlıyor.

Sınırın Ukrayna tarafında, Rusya ile olan savaşın cephe çizgisine yakın olan bu madenler, Rusya için de kritik ehemmiyet taşıyor. Rusya, hergün yeni taarruzlar düzenleyerek bu madenlerin bulunduğu kentlere milim milim ilerliyor.

Eğer ABD, Rusya ve Ukrayna ortasında bir barış muahedesi imzalanmadan bu madenlerle ilgili bir mutabakat imzalarsa, ABD ve Rusya ortasındaki bir savaşın temelleri atılabilir.

OLASI BİR SAVAŞIN HARİTASI

Ukrayna, süreksiz bir ateşkese açık olduğunu söylüyor.Öte yandan Kiev, Perşembe günü ABD ile güç ve maden kaynaklarının paylaşımı konusunda ön mutabakata vardığını açıkladı.

Ancak Rusya net bir karşılık vermekten kaçınıyor. Bu esnada Rusya, büyük Ukrayna kentlerini vurararak onlarca sivilin vefatına neden oldu.

Rubio, “Eğer iki taraf da ciddiyse, barış görüşmelerinde yardımcı olmak istiyoruz. Ancak bu gerçekleşmeyecekse, o vakit bizim için en az onun kadar kıymetli öbür mevzulara geçeceğiz” dedi.

Ancak Ukrayna’daki durum, şayet görmezden gelinirse tehlikeli bir hale gelebilir. Katar kaynaklı Al Jazeera’nın hazırladığı, AFP ve Reuters bilgilerini kaynak aldığı grafik, durumun vehametini gözler önüne seriyor.

ABD’nin sahip olmak istediği madenlerin değerli bir kısmı, Rusya tarafından işgal edilen bölgelerde iken, cephenin Ukrayna tarafında kalan kısmındaki metaller de hergün sıcak çatışmaların yarattığı hatta son derece yakın bulunuyor.

ABD’nin bölgede bir barış sağlanmasını beklemeden, kendi şirketlerini görevlendirerek maden çıkartması, bir Rusya saldırısı durumunda ABD vatandaşlarını riske atabilir.

Buradaki madenlerin yalnızca Ukraynalılar tarafından işletilmesi halinde ise, Rusya hücumları nedeniyle bu madenlere muhtaçlık duyan ABD’nin ekonomik emellerine ulaşamaması manasına gelebilir.

Rusya ve Ukrayna cephe çizgisindeki dikkatsiz bir ABD atılımı, Trump idaresini ülkesinin milyarca dolar yardımlarıyla devam eden savaşa şahsen sokabilir.

‘EĞER MÜMKÜN DEĞİLSE…’

Cuma günü gazetecilere konuşan Rubio, barış görüşmelerinin haftalar ya da aylar süremeyeceğini belirtti. ABD’nin önümüzdeki günlerde bir ilerleme görmemesi halinde öbür önceliklere yöneleceğini söyledi.

Bu açıklama, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un konut sahipliğinde Paris’te düzenlenen ve bir gün süren toplantının akabinde geldi. Görüşmeye Rubio’nun yanı sıra özel temsilci Steve Witkoff, Ukrayna, İngiltere ve Almanya’dan yetkililer katıldı.

Rubio, “Eğer bu mümkün değilse, şayet iki taraf da muahedeye bu kadar uzaksa, Lider bir noktada, ‘Tamam, biz bu işi bitirdik’ diyecektir” dedi.

ABD’nin Rusya ve Ukrayna ortasındaki barış sürecinde yaptıklarına değinen Rubio, “Dünyanın dört bir yanına uçup duramayız, toplantı üstüne toplantı yapamayız. Şayet hiçbir ilerleme sağlanmıyorsa bu sürdürülemez” dedi.

Rubio’ya nazaran ABD’nin maksadı, barışın mümkün olup olmadığını birkaç gün içinde anlamak. Rubio, Trump’ın görüşmelerin uzayıp gitmesini istemediğini, bu hususta sert bir tavrı olduğunu belirtti.

TRUMP’IN ÖNCELİĞİYDİ, ÇIKMAZA GİRDİ

Bu mevzu, Trump’ın uzun müddettir öncelik verdiği bir başlıktı. Trump ender toprak elementleriyle ilgili muahedeyi, ABD’nin milyarlarca dolarlık askeri yardımı karşılığında bir ödeme biçimi olarak görüyor.

Söz konusu metin aslında şubat ayında imzalanmak üzereydi. Fakat Trump ile Zelenskiy ortasında Oval Ofis’te yaşanan bir tartışma nedeniyle süreç askıya alınmıştı.

Rubio, Paris’teki görüşmelerin olumlu geçtiğini ve Avrupa ülkelerinin sürece yapan katkı sunduğunu belirtti. Gelecek hafta Londra’da emsal bir formatta yeni bir toplantının yapılacağını ve bunun hem Rusya’nın görüşünü almak hem de Ukrayna’nın konumunu netleştirmesi için bir fırsat olacağını söyledi.

Paris’teki doruğun emeli, Trump’ın Şubat ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile temas kurmasından sonra tıkanan müzakereleri yine canlandırmaktı.