Ambargolara boyun eğmediler: Yüzümüzü Türkiye’ye döndük

Antalya Diplomasi Forumu (ADF) kapsamında düzenlenen “Sahel: Bölgesel Entegrasyonun Geleceği” başlıklı panelde Afrika’nın sahel bölgesinde değişiklikler, karşılaşılan zorluklar ile bölge ülkelerinin Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ve Afrika Birliği ile münasebetleri ele alındı.

Anadolu Ajansının (AA) “Global Bağlantı Ortağı” olarak yer aldığı, Belek Turizm Bölgesi’ndeki NEST Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu’nda moderatörlüğünü TRT World sunucusu Brenda Czeda’nın yaptığı panele, Mali Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Abdoulaye Diop, Nijer Dışişleri, İşbirliği ve Yurtdışındaki Nijerliler Bakanı Bakary Yaou Sangare ve Burkina Faso Dışişleri, Bölgesel İşbirliği ve Yurtdışı Burkinalılar Bakanı Karamoko Jean Marie Traore konuşmacı olarak katıldı.

– “VAROLUŞSAL BİR KRİZ İLE KARŞI KARŞIYAYIZ”

Mali Dışişleri Bakanı Diop, Sahel Devletleri İttifakı (AES) olarak varoluşsal bir kriz ile karşı karşıya olduklarını, hem terörle hem de askeri darbe ihtimaliyle uğraş ettiklerini söyledi.

“Ülkelerimiz tüm öteki ülkelerle çalışmaya hazırdır, buna açıktır. bölgesel entegrasyon konusunda çalışmaya hazırız.” tabirlerini kullanan Diop, Afrika topluluğun eşsiz bir toplum olduğunu belirtti.

Diop, AES olarak sırf askeri boyuta odaklanmadıklarını, birebir vakitte sistemsiz göçe maruz kalmamaları ve teröre de kurban gitmemeleri için gençlere fırsatlar açmak istediklerini anlatarak, “Silahlı kuvvetlerimizin gerekli işi icra edecek, faaliyetleri yürütecek gerekli donanımları, formasyonları, eğitimleri var.” dedi.

– “TÜRKİYE, ÇİN, RUSYA ÜZERE ÜLKELERE YÜZÜMÜZÜ DÖNDÜK”

“Son yıllarda şunu fark ettik birtakım Batı güçlerinin ambargolar kullanarak ülkelerimize, askeri gereçlere erişimi olmayan ülkelerimize ambargo getirmeye çalıştıklarını gördük. Bundan ötürü da biz Türkiye, Çin, Rusya üzere ülkelere yüzümüzü döndük. Fiyatsız değil, satın alım karşılığında temin etmemizi sağladılar.” diyen Diop, şunları kaydetti:

“Birleşmiş Milletler (BM) misyonuyla Fransız güçleriyle birlikte içinde bulunmuş olduğumuz senaryolarda bağımlı haldeydik ve biz aslında buradaki konjonktürden çıkıp kendimiz, kendi ülkelerimizin güvenliğini uzun vadede tesis edebilmeyi amaçlıyoruz. BM ölenlerin çetelesini tutmaktan vazgeçmeli. Zira yıl boyunca BM ne yaptı bizim topraklarımızda, terörle gayret etmek için hiçbir şey, sıfır. İnsanların kendi hayatlarını korumak için, güvenliğini sağlamak için uğraş ettiler. BM’nin misyonu ölüleri saymak değil, insanların hayatını kurtarmak.”

Diop, Afrika Birliği’nin yaptırımları ile ilgili “Yaptırımlar cezalandırma siyaseti ve her vakit karşı çıktığımız bir konu. Bu kuruluşlara hürmetimiz da var. Yaptırım değil, orada yapan bir yaklaşım ile bu durumdan çıkabilmek, tahlil üretebilmek ve buna nazaran uzun soluklu uzun vadeli bir tahlil bulabilmektir.” değerlendirmesinde bulundu.

– “ECOWAS, ÜLKELERİN FAYDALARINDAN ÇOK FARKLI MEVZULARA ODAKLANDI”

Nijer Dışişleri, İşbirliği ve Yurtdışındaki Nijerliler Bakanı Sangare ise ECOWAS’in ülkelerin faydalarından fazla farklı mevzulara odaklandığını ve kurulduğu maksatların dışında çalıştığını fark ettiklerini ve de bu yüzden de bu örgütten çıkmaya karar verdiklerini lisana getirdi.

“Bugün Ecowas’ın karşı karşıya kaldığı durum özerkl olma isteğidir. Ama siz bir devlet olarak farklı ülkelere finansman sağladıkça hâkim yahut özerk olamazsınız.” diyen Sangare, “İstikrarımızı bozmaya çalışan ülkelerin ellerinden geleni yapacaklarını biliyoruz, bunun için farklı ülkelerin gelip ittifakımıza birtakım mahzurlar ve zorluklar çıkaracağını biliyoruz.” biçiminde konuştu.

Sangare, “İttifakımıza katılabilirlen ancak bunların şartları olacaktır. Doğal ki Afrika ülkelerinden korkmuyoruz. Biz rejimlerden korkuyoruz. Zira genel manada Afrika halklarının bizlerle tıpkı şeyi düşündüğünü biliyoruz lakin rejimler farklı düşünüyor olabilir.” dedi.

– “ESKİDEN BİR TAARRUZ OLDUĞUNDA YANIT VEREBİLMEK İÇİN BİR FRANSIZ KOMUTANLIĞININ TALİMATINI BEKLEMEMİZ GEREKİRDİ”

Eskiden bir hücum olduğunda yanıt verebilmek için bir Fransız komutanlığının talimatını beklemeleri gerektiğini tabir eden Sangare, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Onların gitmiş olması aslında bir nebze teröristlere giden finansman kaynaklarının da kesilmesini sağladı. Pekala bu teröristlere giden finansal kaynakları kim finanse etmekteydi? Kelam konusu ülkeler. Terörizmi finanse eden ülkeler onları finanse ediyor. Hasebiyle onların ülkelerimizden gönderilmiş olması oradaki tedarik zinciri ve finansman kaynaklarının da kesilmiş olmasını sağladı. Alanda ise git gide daha az sayıda insanın öldüğünü, daha az sayıda silahlı kuvvetlerimize karşı taarruzların olduğunu görebiliyoruz. Terörizmin bittiğini söyleyemeyiz olağan ki. Bu uzun vadeli bir çaba. Bu uzun vadeli bir savaş ama değerli bir ilerleme kaydedildiğini görebiliyoruz.”

– “TÜRKİYE’NİN TERÖRLE UĞRAŞ KONUSUNDA KIYMETLİ BİR DESTEKÇİMİZ”

Sangare, Türkiye’nin terörle gayret konusunda kıymetli bir destekçileri olduğunu ve katkılarından çok mutlu olduklarının altını çizerek, “Türkiye’nin daha fazla müttefikimiz olmasını bekliyoruz. Türkiye’nin ikili olarak yapmış oldukları ortada. İşbirliğinin nasıl geliştiğini görüyoruz. Son yıllarda ikili işbirliğinin nasıl olduğunu Türkiye’nin nitekim de bölgede Afrika ile işbirliğinde Sahel ülkeleriyle daha fazla hisse aldığını görüyoruz.” açıklamasında bulundu.

Burkina Faso Dışişleri, Bölgesel İşbirliği ve Yurtdışı Burkinalılar Bakanı Karamoko Traore de 2022’de ülkesinin yüzde 50 oranında teröristler tarafından işgal edildiğini, 2025 yılının başına gelindiğinde ise geri kazanmış oldukları toprakların yüzde 71 olduğunu kaydetti.

“Burkina Faso’dan geliyorum ve ülkenin her bir ücra köşesine gidiyorum. Bunu bisikletimle dolaşarak da yapıyorum.” diyen Traore, “AES olarak yeni konfederasyonumuzun yapmaya çalıştığı yeni bir vizyon katmak. Uzun bir vakittir kendi içine sıkışmış kalan hayat alanlarımızda ve faydasız bir bölgede bulunurken kendi kapasitelerimize dayanarak yatırımcılara inançlı bir ortamı sunmayı hedefliyoruz.” sözlerini kullandı.

– “EĞER TEHLİKELİ BİR DURUM İLE KARŞI KARŞIYA OLMUŞ OLSAYDIK ÜLKEMİZDE YATIRIM OLMAZDI”

Traore, bu yıl beşten fazla fabrika açılışı gerçekleştirdiklerine dikkati çekerek, “Eğer tehlikeli bir durum ile karşı karşıya olsaydık ülkemizde yatırım olmazdı.” dedi.

Türkiye ile yalnızca askeri alanda değil, bütün kalkınma alanlarında bir çalışmanın kelam konusu olduğunu anlatan Traore, “Üç ülke olarak (Burkina Faso, Mali ve Nijer) sadece askeri bir ittifak kurmuş üzere algılanıyor lakin şu göz arkası ediliyor; kalkınma alanında da bir çalışma var. Alanda terörle gayret konusunda bir çalışma varken birebir vakitte kalkınmayla ve toplumsal alanlarda da çok büyük bir çalışma devam ettiriliyor.” diye konuştu.