Bütçede açık serisi Mart’ta devam etti
Bütçede açık serisi Mart ayında da devam etti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre Mart ayında merkezi idare bütçe masrafları 1 trilyon 27,7 milyar TL, bütçe gelirleri 766,3 milyar TL ve bütçe açığı 261,5 milyar TL olarak gerçekleşti.
Faiz dışı bütçe sarfiyatları 866,5 milyar TL ve faiz dışı açık ise 100,2 milyar TL oldu.
2025 yılı Ocak-Mart periyodunda merkezi idare bütçe sarfiyatları 3 trilyon 117,6 milyar TL, bütçe gelirleri 2 trilyon 406,8 milyar TL ve bütçe açığı 710,8 milyar TL olarak gerçekleşti.
Ayrıca, faiz dışı bütçe sarfiyatları 2 trilyon 653,6 milyar TL ve faiz dışı açık ise 246,9 milyar TL oldu.
Buna nazaran, merkezi idare bütçe sarfiyatları Mart 2024’te 692 milyar 707 milyon lira iken bu yılın Mart ayında yüzde 48,3 artışla 1 trilyon 27 milyar 727 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2025’te merkezi idare bütçe sarfiyatları için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 7’si kullanılmış oldu.
Geçen yıl Mart’ta 134 milyar 412 milyon lira olan faiz dışı açık, bu yılın birebir ayında 100 milyar 223 milyon lira oldu.
Faiz hariç bütçe sarfiyatları, geçen yılın birebir ayına nazaran, yüzde 40,2 artarak 866 milyar 484 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç masrafların bütçe ödeneklerine nazaran gerçekleşme oranı ise 2024’ün tıpkı ayında yüzde 6,3 iken geçen ay yüzde 6,8 olarak hesaplandı.
Mart’ta işçi sarfiyatları, geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 38,4 artarak 282 milyar 300 milyon lira olurken işçi sarfiyatları için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1’i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi sarfiyatları Mart’ta geçen yılın tıpkı devrine nazaran, yüzde 38 artışla 35 milyar 767 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 8,2’si kullanılmış oldu.
Söz konusu devirde, mal ve hizmet alım masrafları için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9’u harcandı. Martta yüzde 65,2 artışla 80 milyar 631 milyon lira mal ve hizmet alım sarfiyatı gerçekleşti.
Cari transferler Mart’ta geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 44,7 artarak 373 milyar 747 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 6,4’ü kullanıldı.
Mart’ta 79 milyar 276 milyon lira sermaye masrafı yapılırken sermaye transferi 6 milyar 107 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme sarfiyatları ise 8 milyar 657 milyon lira oldu. Faiz sarfiyatları geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 116,3 artışla 161 milyar 243 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Merkezi idare bütçe gelirleri, geçen yılın Mart ayında 483 milyar 842 milyon lira iken bu yılın birebir ayında yüzde 58,4 artarak 766 milyar 261 milyon liraya çıktı. Bütçe kestirimine nazaran, bütçe gelirlerinin mart ayı gerçekleşme oranı 2024’te yüzde 5,7 iken geçen ay yüzde 6 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2024’ün Mart ayına nazaran yüzde 53,4 artarak 645 milyar 101 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe iddiasına nazaran gerçekleşme oranı 2024’te yüzde 5,7 iken geçen ay yüzde 5,8 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi dışı başka gelirleri, yüzde 97,1 artarak 99 milyar 708 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli yönetimlerin öz gelirleri 17 milyar 995 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 457 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi çeşitleri prestijiyle Mart’ta geçen yılın tıpkı ayına nazaran, gelir vergisi yüzde 102,7, dahilde alınan katma bedel vergisi yüzde 88,5, özel tüketim vergisi yüzde 37,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 60,1, ithalde alınan katma kıymet vergisi yüzde 16,8, damga vergisi yüzde 66,8, harçlar yüzde 60,9, öbür vergiler tahsilatı yüzde 41,3 artarken kurumlar vergisi yüzde 4,5 azaldı.
