İki güneşli gezegenin keşfinden beynin deneyimlerle ilişkisine, nisandaki bilimsel gelişmeler

İki güneşli olması nedeniyle Star Wars sinemasında Luke Skywalker karakterinin dünyası “Tatooine”ne benzetilen yeni bir gezegenin keşfinden beyindeki bilişsel ve davranışsal faaliyetlerden sorumlu “beyaz madde” dokusunun hayat tecrübeleriyle bağına kadar nisan ayında pek çok bilimsel gelişme kayıtlara geçti.

Bilim insanları, güneş sisteminden yaklaşık 120 ışık yılı uzaklıkta, kendi ikiz yıldızları etrafında dönen bir gezegen keşfetti.

Science Advances mecmuasında yayınlanan çalışmaya nazaran, iki güneşli olması nedeniyle Star Wars sinemasında Luke Skywalker karakterinin dünyası “Tatooine”ne benzetilen kelam konusu gezegen, “2M1510” olarak isimlendirildi.

Bilim insanları, bu “güneşlerin” aslında, hidrojenli nükleer füzyon sürdürecek kadar ısınamadıkları için “kahverengi cüce yıldızlar” olarak isimlendirilen gök cisimleri olduğunu kaydetti.

Araştırmada, iki yıldız etrafında dönen birçok gezegen bulunsa da yörüngesi yıldızların hareketine dik olan tek gezegenin bu sistemde yer aldığı bildirildi.

“2M1510” isimli gezegenin kahverengi cüce yıldızlara ne kadar uzaklıkta olduğu ya da büyüklüğü şimdi kesin olarak bilinmiyor.

Çocukluktaki olumsuz tecrübeler, bilişsel gelişim üzerinde etkili

ABD’de araştırmacılar, çocukluk devrindeki olumsuz tecrübelerin, beyindeki bilişsel ve davranışsal gelişim üzerinde tesirli olduğunu tespit etti.

“The Proceedings of the National Academy of Sciences” isimli mecmuada yayınlanan çalışmada, Boston’daki Mass General Brigham isimli kuruluştan araştırmacılar, 9 bin 82 çocuğun beyin bilgilerini inceleyerek beyinlerindeki bilişsel ve davranışsal faaliyetlerden sorumlu “beyaz madde” dokusunun hayat tecrübeleriyle bağlantısını ele aldı.

Doğum öncesi etkenler, ekonomik durum ve toplum üzere faktörlerin çocukluk devrinde gelişen beyaz unsura tesirlerini inceleyen araştırmacılar, çocukluktaki olumsuz tecrübelerin bilişsel gelişimi etkilediğini tespit etti.

Araştırmacılar, beynin hesap yapma ve lisan algılama üzere fonksiyonlardan sorumlu alanlarında beyaz unsur dokularının kalitesindeki düşüklüğün, bu olumsuz tecrübelerle kontaklı olduğunu buldu.

Araştırmacılar, çocuğun yaşadığı etrafa entegre olduğunu hissetmesi ve şuurlu ebeveynlere sahip olması üzere faktörlerin ise hami tesirleri olabildiğini söz etti.

“K2-18b” gezegeninde, hayat ihtimaline dair yeni izler

İngiltere’de gök bilimciler, Güneş Sistemi’nin dışında bulunan “K2-18b” gezegeninde ömür olabileceği fikrini pekiştiren yeni kimyasal belirtiler gözlemledi.

“The Astrophysical Journal Letters” mecmuasında yayınlanan makaleye nazaran, ABD Havacılık ve Uzay Ajansı’nın (NASA) James Webb Uzay Teleskobu’yla (JWST) elde edilen bilgiler inceledi.

Dünya’dan yaklaşık 124 ışık yılı uzaklıktaki “K2-18b” isimli gezegene ait araştırma yapan bilim insanları, gezegenin atmosferinde, Dünya’da başta mikroorganizmalar olmak üzere birçok canlının ürettiği “dimetil sülfit” ve “dimetil disülfit” üzere kimi kimyasal moleküllerin izlerini buldu.

Gezegenin atmosferindeki bu moleküllerin, bilinmeyen kimyasal süreçlerden de kaynaklanmış olabileceğini vurgulayan araştırmacılar, bulguların Güneş Sistemi dışındaki bir gezegende de ömrün bulunabileceğine yönelik birer kanıt olduğunu belirtti.

“K2-18b”ye yönelik evvelki çalışmalarda, gezegenin atmosferinde metan ve karbondioksit bulunmuştu.

Cüce şempanzeler, iki farklı ifadeyi birleştirerek irtibat kuruyor olabilir

Bilim insanları, cüce şempanzelerin (bonobo), insanlara mahsus olduğu düşünülen, farklı manalara gelen iki ifadeyi birleştirerek bağlantı kuruyor olabileceklerini belirtti.

“Science” mecmuasında yayınlanan makaleye nazaran, araştırmacılar, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde (KDC) yürütülen çalışma kapsamında 30 yetişkin cüce şempanzeden 700 ses kaydı aldı.

Bu seslerin kullanıldığı 300 farklı bağlamı karşılaştıran bilim insanları, bonoboların 7 ses cinsini 19 farklı biçimde birleştirerek kimi “cümleler” kurduklarını belirledi.

Pekin’de insansı robotlar yarı maratonda beşerlerle birlikte yarıştı

Çin’de “Pekin E-Şehir Yarı Maratonu ve İnsansı Robot Yarı Maratonu” olarak isimlendirilen tertipte beşerler ve insansı robotlar, birinci defa bir uzun ara koşu yarışında birlikte yer aldı.

21,1 kilometrelik parkurda bir yanda binlerce koşucunun katıldığı yarı maraton yapılırken, güvenlik nedeniyle ayrılan paralel bir parkurda insansı robotlar kendi ortalarında yarıştı.

Robot Yarı Maratonu’nu, Pekin İnsan Robotiği İnovasyon Merkezi tarafından geliştirilen, “Tiangong Ultra” isimli insansı robot, 2 saat 40 dakika ve 42 saniyelik dereceyle kazandı.

Çin’in “yapay güneşi”, yüz milyon derece ısı eşiğini aştı

Çinli bilim insanlarının geliştirdiği, “yapay güneş” olarak da anılan nükleer kaynaşım halkasının, iyon ve elektron ısı kıymetlerinde 100 milyon derece eşiğini aştığı bildirildi.

Siçuan eyaletinin merkezi Çıngdu kentindeki “Huanliu-3” (HL-3) ismi verilen deneysel reaktör, Güneş’tekine misal bir nükleer füzyon tepkisi başlatabilecek ısı kıymetlerine yaklaştı.

Araştırmacılar, reaktörün iyon ısı pahasında 117 milyon dereceye, elektron ısı pahasında ise 160 milyon dereceye ulaştığını belirtti.

Çin, uzay istasyonuna yeni taykonot grubunu yolladı

Çin Beşerli Uzay Programı Ajansından (CMSA) yapılan açıklamaya nazaran, taykonotlar Çın Dong, Çın Congrui ve Vang Cie’yi taşıyan Şıncou-20 uzay mekiği, Long March 2F roketiyle Gobi Çölü’ndeki Ciuçüen Uydu Merkezi’nden fırlatıldı.

Taykonotlar, Şıncou-19 mekiğiyle 30 Ekim 2024’te istasyona gönderilen ve 6 aydır misyon yapan taykonot grubundan vazifesi devraldı.

Çin’in Dünya yörüngesinde kurduğu uzay istasyonuna gönderdiği yeni taykonot grubu 24 Nisan’da gayeye ulaştı.

İnsan gözünün doğal olarak göremediği renk keşfedildi

ABD’de yapılan deneyde, bilim insanları insan gözünün doğal olarak göremediği “olo” ismini verdikleri yeni bir mavi-yeşil renk tonu keşfettiğini argüman etti.

Science Advances mecmuasında yayınlanan bulgulara nazaran, göz retinasındaki M koni hücrelerinin lazerle özel olarak uyarılmasıyla görülen bu rengin, gerçek dünyada çıplak gözle görülemeyeceği lakin renk körlüğü araştırmalarına katkı sağlayabileceği kaydedildi.

Ancak birtakım uzmanlar, bu rengin hakikaten yeni bir renk olup olmadığının tartışmalı olduğunu tabir ediyor.