Japonlardan çığır açan teknoloji: ‘Gökyüzündeki paratoner’
Japonya merkezli teknoloji devi Nippon Telegraph and Telephone (NTT) kümesi, dünyanın şimşek çekebilen birinci insansız hava aracını geliştirdiklerini sav etti. Zeus’un gökyüzündeki otomobilini andıran bu yenilikçi drone, gök gürültülü fırtınalarda şimşekleri tetikleyip yönlendirme yeteneğine sahip.
GÖKYÜZÜNDEKİ PARATONER: ŞİMŞEĞİ YÖNLENDİRİYOR
NTT kümesine nazaran, drone yerden havalanarak gökyüzündeki elektrik alanını etkileyebilecek bir duruma çıkıyor. Üzerindeki iletken tel aracılığıyla yere bağlı olan aygıt, yerle irtibat kurduğunda etrafındaki elektrik alanı ağırlaşıyor ve bu da bir şimşeğin oluşmasını tetikliyor. Şirketin açıklamasına nazaran, aygıt şimşek çarpmasına karşın misyonuna devam etti, sırf dış muhafazası kısmen eridi.
Testler, 13 Aralık 2024’te Japonya’nın Shimane bölgesinde bir fırtına sırasında gerçekleştirildi. Drone, 300 metreye kadar yükselerek iletken tel yardımıyla yere bağlandı. Yerdeki bir anahtar aracılığıyla elektriksel ilişki sağlandı ve bu da şimşeğin direkt drone’a çarpmasını mümkün kıldı.
Drone’un şimşekten ziyan görmemesi için metal bir Faraday kafesiyle kaplandığı belirtildi. Bu yapı, elektriği aygıtın etrafından yönlendirerek elektromanyetik etkileşimi azaltıyor. NTT’nin laboratuvar testlerinde, drone yapay olarak oluşturulan ve doğadakinden beş kat daha güçlü şimşeklere maruz bırakıldı ve bu testleri büyük ölçüde muvaffakiyetle geçti.
PARATONERLERİN YERİNİ ALABİLİR
NTT kümesi, bu teknolojiyi yalnızca kentleri ve altyapıyı korumak için değil, birebir vakitte şimşek gücünü hasat edebilmek maksadıyla da geliştirmek istediklerini belirtiyor. Lakin bu fikir, şu kademede büsbütün teorik. Zira şimşekten gelen devasa enerjiyi depolayacak ve denetimli bir halde aktarabilecek bataryalar şimdi mevcut değil.
Bugüne kadar binaların doruğuna konulan paratonerler sonlu muhafaza sağlayabiliyordu. Birtakım araştırmacılar ise lazerle gökyüzüne atış yaparak şimşeği yönlendirme fikri üzerinde çalışıyordu. Fakat bu yaklaşım yıllar süren laboratuvar çalışmaları ve başarısız saha testleri sonucu sonlu muvaffakiyet sağladı. NTT’nin tahlili ise faal müdahale ve yönlendirme üzerine şurası.
