Jeoloji mühendisi Bayraktutan: ‘İstanbul’da yıkıcı bir deprem olamyacak’
Atatürk Üniversitesi Zelzele Araştırma Merkezi kurucusu ve emekli jeoloji mühendisi doktor Mehmet Salih Bayraktutan, sav edildiği üzere İstanbul’da çok ağır ve yıkıcı bir sarsıntı beklenmediğini söyledi. İstanbul’da 23 Nisan’da yaşanan 6.2 büyüklüğündeki sarsıntının ‘Silivri Depremi’ olarak resmi kayıtlara geçmesi gerektiğini belirten Bayraktutan, “Silivri sarsıntısının büyüklüğü ve merkez üssünün bulunduğu coğrafik pozisyonu nedeniyle, yarı çapı yaklaşık 100 kilometre olan bir daire üzerindeki bütün yerleşim alanlarında hissedilmesi doğaldır. Silivri sarsıntısı, başta İstanbul olmak üzere Tekirdağ, Erdek, Mudanya, Bandırma, Gemlik, Bursa, Çınarcık, Yalova, Tuzla ve Karamürsel üzere vilayet ve ilçelerde hissedildi. Yapıların teknik kalitesi ve tabanın mekanik sağlamlığına bağlı olarak farklı kıymetlerde şiddetlere yol açmıştır. Tıpkı ülkemizde, 6 Şubat’ta meydana gelen ve ‘asrın felaketi’ olarak nitelendirilen binlerce insanın ömrünü yitirdiği Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntılar, 11 vilayette tesirli oldu lakin zelzelesi neredeyse ülkenin yarısı hissetti” diye konuştu.
‘KORKUNÇ OLAN, FELAKET TELLALLIĞI’
Bayraktutan, açıklamasında, “Her vakit söylediğim üzere yeniden üzerine basarak söylüyorum, İstanbul ile ilgili zelzele tehlikesi kasıtlı ve yapay olarak vahim bir biçimde abartılmaktadır. Dehşetli olan zelzelenin kendisi değil medyada felaket tellalığı yapanlardır. Zelzele bir afet değildir, insanların endişe ve paniğe düşürülmemesi gerekir. Aksi takdirde can kaybının artmasına da sebep olur. Zelzelede hasar ve can kaybının en aza indirilmesinin tek yanlışsız formülü hakikat, sağlam tabanlarda ve sarsıntı tipi yapılarla kentsel dönüşümün hızla hayata geçirilmesidir. Bunun dışında, zelzelelerin evvelce haber verilmesi konusundaki aygıt ve aletsel metotlar sağlıklı ve yanlışsız sonuçlar veremez” dedi.
Kuzey Anadolu Fay neslinin Tatvan’dan Çanakkale’ye uzanan nesil üzerindeki kentlerdeki zelzele beklentisinin İstanbul’dan daha fazla olduğunu belirten Bayraktutan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Önceki açıklamalarımda da söylediğim üzere İstanbul’un çok büyük kısmında yüksek geoteknik dayanımda kaya tabanın varlığı, başka kentlerde olmayan çok büyük bir avantajdır. Haramidere Vadisi üzere, dere tabanları ile akarsu deltası üzere hudutlu birkaç alan dışında kaya yeri zelzele şiddetini azaltıcı tesiri olmaktadır. Kent alanının büyük kısmı ‘Paleozoyik’ denilen çok yaşlı kaya tabandan oluşumu, boğazın açığında (Üsküdar-Kadıköy) Çınarcık çukurluğu duvarına yaklaşık 20 kilometre aralıkta oluşu, İstanbul’un fay neslinin kuzeyinde ve dışında yükselen blok üzerinde olması, KAF neslinin körfezin güney kıyısı boyunca uzanan ana fay sınırından 40 kilometre uzakta bulunması (Üsküdar-Çınarcık arası) ve yapıların Anadolu’daki binalara kıyasla çok daha uygun teknik hizmet almış olması üzere üstünlüklere sahiptir. Ülkemizde Kuzey Anadolu Fay nesli içinde direkt fayın üzerinde ve alüvyon tabanda gelişen İstanbul dışında birçok yerleşim yerlerimiz var. Örnek olarak Erzincan, Refahiye, Pasinler, Reşadiye, Suşehri, Erbaa, Taşova, Niksar, Tosya, Gerede, Adapazarı, Bursa, İzmit, Yalova ve Mudanya üzere. Bu ve bunların dışında çok sayıda vilayet ve ilçemiz alüvyon tabanlara yanlışsız son yıllarda artan biçimde süratle geliştirilmektedir. Bu durum kentsel dönüşümünün bilakis bir sonuç ortaya çıkarıyor. İstanbul’da çok ağır hasar ve can kaybı yapacak 7’nin üstünde bir zelzelesi dört gözle bekleyen ‘Zamanı geldi, yaklaştı, eli kulağında, ayak seslerini duyuyorum, kapıyı çalıyor’ üzere sözlerle medyayı meşgul eden bir kesim oluşmuştur. Bunun altında jeolojik gerçeklerden çok, halkın psikolojisini bozacak hatta panikletecek sonuçlara sebep olan ve karar verici mevkileri yanlış yönlendirecek siyasi niyetli algı operasyonları bulunmaktadır.”
