Mars’taki tuhaflık çözülmek üzere: Manyetik kanıtlar ortaya çıktı
Texas Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü’nden bir takım, bu gizemli duruma yeni bir açıklama getirdi. Takım, Mars’ın çekirdeğinin büsbütün sıvı olduğu bir devirde, gezegenin sadece güney yarımküresini etkileyen asimetrik bir manyetik alan oluşmuş olabileceğini öne sürdü.
Dünyanın çekirdeği, katı bir iç çekirdek ve sıvı bir dış çekirdekten oluşur. Bu sıvı dış çekirdek, hareketli metal akımları sayesinde tüm gezegeni saran bir manyetik alan üretir. Mars’ın da benzeri bir çekirdek yapısına sahip olduğu düşünülüyordu. Lakin yeni modellemeler, çekirdeğin bir periyot büsbütün sıvı olduğu ve bu nedenle sadece hudutlu bir manyetik alan üretebildiğini gösteriyor.
1997’de Mars Küresel Surveyor uzay aracı ve sonrasında InSight iniş aracından elde edilen datalar, Mars’ın güneyinde güçlü bir manyetik alan izine rastlarken, kuzeyde neredeyse hiç tesir bulunmadığını ortaya koydu. Bu durum, bilim insanlarını ikiye böldü: Kimileri bu farkın büyük çarpma tesirlerinden kaynaklandığını düşünürken, öbürleri tektonik aktiflikleri işaret etti.
Yeni çalışmada araştırmacılar, Mars’ın kuzey ve güney yarımküreleri ortasında büyük bir sıcaklık farkı olabileceğini, bu farkın da sadece güneydeki yüzeyden ısı çıkışına yol açtığını savunuyor. Bu durum, gezegenin içindeki sıvı metallerin güneyde daha fazla hareket etmesine, hasebiyle sırf bu bölgede manyetik alan oluşmasına neden olmuş olabilir.
Ekip, teorilerini desteklemek için Maryland Gelişmiş Hesaplama Merkezi’nde bir üstün bilgisayar kullanarak eski Mars’ın dijital simülasyonunu oluşturdu. Çekirdeğin tamamının sıvı olduğu ve güney yarımkürenin termal iletkenliğinin daha yüksek olduğu bir senaryoda, InSight ve Küresel Surveyor datalarıyla en uyumlu sonuçlar elde edildi.
Mars’ın bir gün yaşanabilir hâle gelmesi için yapay bir atmosfer oluşturulması koşul. Fakat bu atmosferin korunabilmesi için bir tıp manyetik kalkan da gerekiyor. Bu da Mars’ın iç yapısının anlaşılmasını, gelecekteki keşifler açısından kritik hâle getiriyor.
Bilim insanları artık, InSight vazifesinden elde edilen sismik bilgilerin daha derinlemesine tahlil edilmesini ve Mars’tan gelen meteoritlerin incelenmesini öneriyor. Bu sayede teorinin daha sağlam temellere oturtulması hedefleniyor.
