Teknoloji demans riskini azaltabilir: Yaşlılarda unutkanlığı geciktiriyor

CNN Science‘nin haberine nazaran yıllardır teknoloji kullanımının hafızayı zayıflattığı ve “dijital demansa” yol açabileceği öne sürülüyordu. Lakin Nature Human Behavior mecmuasında yayımlanan yeni bir çalışma bu görüşü sorgulatan bulgular ortaya koydu. Araştırmaya nazaran, bilgisayar, internet ve akıllı telefon üzere teknolojik araçları kullanan yaşlı bireylerde demans ve bilişsel gerileme riski kıymetli ölçüde daha düşük.

TEKNOLOJİYE AYAK UYDURAN YAŞLILARDA BİLİŞSEL GERİLEME DAHA AZ

Teksas Üniversitesi ve Baylor Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yürütülen bu meta-analiz, 2006’dan 2024’e kadar yayımlanmış 57 çalışmayı inceledi. Toplamda 411.430 yaşlı bireyin bilgileri değerlendirildi. Bu bireylerin ortalama yaşı 68’di ve araştırmalar ortalama altı yıllık bir süreyi kapsıyordu.

Sonuçlara nazaran, teknoloji kullanımı bilişsel gerileme riskini ortalama yüzde 42 oranında azaltıyor. Bu durum; hafif bilişsel bozukluk, demans tanısı ya da düşük bilişsel performans üzere durumların görülme oranlarının düşmesiyle ölçüldü.

DİJİTAL DEMANS TEZİ ÇÜRÜTÜLÜYOR MU?

“Dijital demans hipotezi”, teknolojinin uzun vadede beyni tembelleştirdiği tarafında tenkitler getiriyordu. Lakin çalışmaya nazaran, teknolojinin getirdiği zihinsel ihtarım tam bilakis “bilişsel rezerv” oluşturuyor. Bu teori, bireylerin ömürleri boyunca karmaşık zihinsel faaliyetlere maruz kalmasının, yaşlılıkta beyin sıhhatini koruduğunu savunuyor.

Araştırmaya katılmayan ancak çalışmayı kıymetlendiren uzmanlardan Dr. Christopher Anderson ise “Bu, son 20 yılın bu alandaki en kapsamlı ve tertipli çalışması” dedi.

HER TEKNOLOJİ KULLANIMI FAYDALI MI?

Uzmanlar bu sonuçlara karşın ölçüsüz teknoloji kullanımına karşı uyarıyor. Araştırmacılara nazaran, ekran başında geçirilen mühletin ne kadar olduğu, hangi içeriklerin tüketildiği üzere detaylar bilinmediği için net bir reçete sunmak mümkün değil.

“Mindless scrolling” (amaçsızca kaydırmak) üzere pasif kullanım biçimleri bu yararları sağlamıyor olabilir. Dr. Benge’ye göre, önemli olan teknolojiyi üretken, yaratıcı, toplumsal bağ kurmaya yardımcı ve zihinsel olarak uyarıcı biçimde kullanmak.